شاید با شنیدن کلمه برنامه نویس، عبارت هایی مثل قهوه، لپ تاپ و کارکردن تا پاسی از شب به ذهنتان برسد. اما واقعیت این است که نوشتن کدهای مختلف، خیلی پیچیده تر از این حرف هاست! برای رسیدن به این جایگاه شغلی، قبل از هر چیز، باید به خوبی آموزش ببینید و یاد بگیرید. پس فرایند یادگیری هیچ وقت تمامی ندارد.
در همین حین، تمرین را هم جدی بگیرید؛ تمرین، تمرین و تمرین. تازه اینجاست که می توانید بگویید: من برنامه نویس هستم!
حالا اگر به این حوزه علاقه دارید و می پرسید: چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، این مقاله مخصوص خودتان است. در این مقاله، قصد داریم نقشه راه یادگیری برنامه نویسی فرانت اند و بک اند را قدم به قدم بررسی کنیم. اگر دوست دارید در هفت قدم، به یک برنامه نویس حرفه ای تبدیل شوید، تا پایان مطلب همراه ما باشید.
مراحل یادگیری برنامه نویسی
پس از اینکه مطمئن شدید علاقه و انگیزه کافی دارید، می توانید مراحل زیر را برای شروع برنامه نویسی دنبال کنید. نکته: یادگیری برنامه نویسی زمان می برد. پس به خودتان زمان کافی بدهید، صبور باشید و از روند یادگیری لذت ببرید.
- یک زبان برنامه نویسی مناسب انتخاب کنید
- یک محیط توسعه نرم افزار (IDE) نصب کنید
- با اصول برنامه نویسی آشنا شوید
- با تمرین و تکرار، مهارت های خود را بهبود دهید
- از منابع موثر و مفید برای اطلاع از تغییرات و به روز رسانی های حوزه شغلی خود استفاده کنید
حالا بیایید تا به مراحل یادگیری برنامه نویسی به یک شکل ساده تر نگاه کنیم. در پاسخ به سوال «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم»، ۷ قدم در پیش دارید:
قدم اول: هدف از یادگرفتن برنامه نویسی
موضوعی که به همه کارها جهت می دهد و انگیزه ما را برای ادامه مسیر بالا نگه می دارد، هدف است. برای یادگیری هم این روال وجود دارد. پس قبل از هر چیز، هدف یادگیری را برای خودتان مشخص کنید. وقتی این کار را کردید، با تمرکز بیشتری در مسیر حرکت می کنید و انرژی و زمان خود را هدر نمی دهید. پس یادگیری سریع برنامه نویسی برای شما محقق می شود.
حالا سوال اینجاست: از یادگیری برنامه نویسی چه هدفی داشته باشم بهتر است؟ جواب این سوال، تا حدود زیادی به خودتان بستگی دارد. اما معمولا کسانی که در این مسیر وارد می شوند، چند هدف اصلی دارند.
یک دسته به دنبال شغل و درآمد هستند. آن ها می خواهند در زمینه برنامه نویسی مشغول شوند تا به جایگاه های شغلی جذاب در شرکت های معتبر برسند. در این صورت، درآمد خوبی به دست می آورند. اما گروه دوم، به دنبال یادگیری مهارت جدید برای مهاجرت هستند. این روزها، بسیاری از کشورهای دنیا به دنبال جذب برنامه نویسان کاربلد و ماهر هستند.
هر چه که هست، هدف باید مشخص شود. خیلی وقت ها در حین یادگیری برنامه نویسی، آنقدر کلافه می شوید که دوست دارید همه چیز را رها کنید! اما اگر هدف داشته باشید، سختی ها قابل تحمل تر می شوند.
قدم دوم: انتخاب زبان مناسب
بعد از مشخص کردن هدف، باید زبان برنامه نویسی مناسب را انتخاب کرد. شاید برای یک تازه وارد، تنوع این زبان ها گیج کننده باشد. برای اینکه به این وضع دچار نشوید، بهتر است کمی زبان های مختلف را بشناسید و متناسب با هدفی که در ذهن دارید، یادگیری را شروع کنید.
در بین زبان های مختلف، پایتون می تواند گزینه بهتری برای شروع برنامه نویسی باشد. Python زبان محبوبی است و با توجه به کاربرد آن در زمینه هوش مصنوعی، همچنان طرفداران زیادی دارد. این زبان به سادگی و آسان بودن معروف است. البته ساده بودن پایتون، به معنای ضعیف یا قدیمی شدن آن نیست.
از Python برای برنامه نویسی وب، موبایل، هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ استفاده می شود. پس اگر از خود می پرسید: چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم، انتخاب زبان پایتون گزینه بسیار خوبی برایتان خواهد بود.
گزینه بعد، جاوا اسکریپت است. JavaScript زبانی سریع، سبک و ساده است که یادگیری آن، خیلی سخت نیست. برای کسانی که در اول مسیر برنامه نویس شدن هستند، یادگیری JS توصیه می شود. اهل فن، از این زبان بیشتر برای بهبود شکل و شمایل سایت استفاده می کنند؛ چیزی که در دوره front end developer شناخته می شود.
البته این زبان در Back End هم کاربرد دارد. به همین دلیل، فرصت های شغلی و درآمد مناسبی برای جاوا اسکریپت پیدا می کنید. به غیر از این دو مورد، زبان های دیگری هم برای شروع هستند. ولی پایتون و جاوا اسکریپت در صدر این لیست قرار می گیرند. این نکته را در نظر داشته باشید که انتخاب نهایی، به عهده شما و متناسب با هدفی است که در ذهن دارید.
قدم سوم: یادگیری مفاهیم پایه و حل مسئله
در قدم سوم ، باید مهارت حل مسئله خود را به چالش بکشید. در این مرحله، با مفاهیم پایه آشنا شده اید و باید روی نوشتن کدهای تازه کار کنید. اما چون هنوز به مهارت کامل نرسیده اید، حتما با مشکلاتی مواجه می شوید. برای رفع آن ها، به مهارت حل مسئله نیاز دارید. منظور از حل مسئله، این است که چطور باید مشکلات پیش آمده را رفع کرد.
اولین گزینه برای رفع ایرادات، مشکلات و باگ ها سرچ و جست و جو است. یک برنامه نویس کاربلد کسی است که سوال خود را به خوبی از گوگل یا چت بات های مختلف می پرسد تا به جواب صحیح برسد. البته استفاده از دوره های رایگان یا پولی برنامه نویسی Coursera و Udemy نیز تاحدودی کمک کننده هستند.
از طریق این دوره ها، به درک عمیق تری از مفاهیم برنامه نویسی می رسید تا مشکلات موجود را با سرعت بیشتری برطرف کنید. در گام سوم، شما برنامه نویس تازه کاری هستید که توانسته به درک خوبی از مفاهیم پایه برسد و تا حدودی از پس مشکلات برآید؛ اما هنوز جای کار دارید!
قدم چهارم: تمرین و مهارت افزایی
برنامه نویس موفق کسی است که هیچوقت از یاد گرفتن سیر نمی شود و دائم در حال تکرار و تمرین است. اگر شما هم دوست دارید به این حد از مهارت و توانایی برسید، باید بیشتر تمرین کنید. این تمرین ممکن است انجام پروژه های کوچک و آزمایشی باشد. این پروژه ها، دانش شما را به چالش می کشد؛ به طوری که با نقاط ضعف و قوت کار خود آشنا می شوید.
البته تنها مزیت انجام پروژه های تمرینی، افزایش مهارت نیست. یک برنامه نویس تازه کار به روزمه و نمونه کار نیاز دارد. پروژه های تستی و آزمایشی ممکن است آن قدر خوب باشند که بتوانید به عنوان نمونه کار، به سازمان ها ارائه کنید تا استخدام سریع تری داشته باشید. برای انجام این پروژه ها، شرکت در مسابقات برنامه نویسی هم گزینه خوبی است.
Google Code Jam یکی از مسابقات جهانی کدنویسی و برنامه نویسی است. شرکت در چنین مسابقاتی، باعث به چالش کشیدن مهارت های برنامه نویسی و تمرین بیشتر و جدی تر می شود. البته ممکن است انجام این کار برای همه برنامه نویسان تازه کار عملی نباشد. در این صورت، چه راه حلی وجود دارد؟
راه حل جایگزین، شرکت در بوتکمپ برنامه نویسی کار و کمپ است. بوت کمپ برنامه نویسی محل یادگیری، تمرین و انجام پروژه های عملی است. ما در مجموعه کار و کمپ جلساتی برگزار می کنیم که دانشجویان در حین یادگیری، تمرین می کنند و پروژه عملی انجام می دهند.
به همین دلیل، تعداد قابل توجهی از خروجی های این دوره، در شرکت های مختلف مشغول به کار هستند.
قدم پنجم: شبکه سازی و استفاده از تجربه افراد متخصص
ما انسان ها از گوشه گیری و انزوا به هیچ جایی نمی رسیم! شبکه سازی و گفت و گو یکی از راه هایی است که به رشد سریع تر برنامه نویس تازه کار کمک می کند؛ اما چطور؟
«چرخ را دوباره اختراع نکن.» بسیاری از مشکلات ایجاد شده در مسیر برنامه نویسی، تکراری هستند. راه سریع تر برای حل این مسائل، استفاده از تجربیات دیگران است. برای آن، چند راهکار وجود دارد. احتمالا معروف ترین آن ها GITHUB است. گیت هاب شبیه به شبکه اجتماعی برنامه نویس هاست.
افراد متخصص در این فضا، به گفت و گو و تعامل می پردازند. تازه کارها هم سوالات خود را مطرح می کنند تا بقیه در مورد آن نظر دهند. البته در فضای GitHub، به غیر از تبادل نظر و تجربه، امکان اشتراک پروژه نیز وجود دارد.
راهکار دوم، استفاده از لینکدین است. Linkedin شبکه اجتماعی تخصصی است که افراد با مهارت های مختلف در آن حضور دارند. شما هم می توانید به عنوان برنامه نویس تازه کار حساب ایجاد کرده، متخصصان حوزه برنامه نویسی را دنبال کنید و با افراد این حوزه ارتباط بگیرید.
این موضوع، در رفع اشکال و پیدا کردن شغل بسیار مفید است. در این رابطه، استفاده از محتواهای آموزشی لینکدین کار و کمپ کمک کننده خواهد بود. علاوه بر گیت هاب و لینکدین، گوش دادن به پادکست های تخصصی، حضور در فروم های برنامه نویسی و استفاده از محتوای بلاگ تا حد زیادی کمک کننده خواهد بود.
قدم ششم: با گوگل در ارتباط باشید
گوگل دوست خوب همه ماست! آماده است تا به هر سوالی که دارید، جواب بدهد. برنامه نویس باید بتواند سوال خود را به درستی از گوگل بپرسد تا به جواب صحیح برسد. البته این همه ماجرا نیست. بین منابعی که گوگل معرفی کرده، باید موارد معتبر را شناخت و آن ها را از بقیه نتایج جدا کرد.
این موضوع کمک می کند تا سریع تر به جواب برسید؛ البته جوابی که معتبر و قابل اطمینان است.
وقتی به قدم ششم از مسیر «چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم» رسیدید، سطح دانش و مهارت شما در حد قابل قبولی قرار دارد. حالا زمانی است که می توانید به حضور در پروژه های بزرگ با درآمد بیشتر فکر کنید. اما سوال اینجاست: چطور این پروژه ها را پیدا کنیم؟
قدم آخر چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟
برای گرفتن پروژه های بزرگ، باز هم به گیت هاب می رسیم. یکی از قابلیت های GitHub این است که برنامه نویسان از سراسر دنیا پروژه های خود را به اشتراک می گذارند. این موضوع فرصت مناسبی را فراهم کرده تا با همکاری در این پروژه ها، رزومه پربارتری بسازید. گاهی نمونه این کارها در داخل کشور وجود ندارد و انجام آن ها، جهش بزرگی در زندگی حرفه ای برنامه نویسان ایجاد می کند.
به غیر از آن، این امکان برای برنامه نویس ها وجود دارد به صورت فریلنسری، در پروژه های مختلف شرکت کنند. این سبک کاری، باعث شده تا افراد بتوانند با ساعت کاری منعطف تری فعالیت کنند. در ضمن با گرفتن چند پروژه به صورت همزمان، امکان افزایش درآمد نیز وجود دارد.
البته این نکته را از یاد نبرید. وقتی از پروژه گرفتن فریلنس یا قراردادهای بزرگ حرف می زنیم، منظور ما، برنامه نویسی است که به حد مناسبی از دانش و مهارت رسیده باشد. البته مسیر رسیدن به این جایگاه سخت نیست. فقط کافی است قدم به قدم مراحل گفته شده در این مقاله را اجرا کنید.
فواید شروع برنامه نویسی برای سنین مختلف
برنامه نویسی رشته ای است که برای موفقیت در آن، باید چند ویژگی مهم را داشته باشید. اول باید بتوانید کدهای مختلف را درک کنید و منطق پشت هر یک را متوجه شوید. اگر به این درجه برسید، دیگر نیازی نیست که بعضی کدها را حفظ کنید. فقط باید عملکردی را که انتظار دارید، متوجه شوید و متناسب با آن، کد بنویسید. پس می توان این طور نتیجه گرفت که برنامه نویسی به تقویت قدرت تحلیلی و درک منطقی کمک می کند.
نکته بعد، مهارت ریاضی است. برای شروع یادگیری و کار در رشته برنامه نویسی حتما نباید در ریاضی خیلی قوی باشید. اما اگر این ویژگی را داشتید، مزیت مهمی برای شماست. البته کار روی کدها و منطق آن ها خود به خود مهارت ریاضی شما را تقویت می کند؛ پس خیلی نگران آن نباشید.
اما مزیت بعد، تقویت قدرت حل مسئله است. وقتی در طول کار به باگ می خورید، باید بتوانید دلایل ایجاد آن را ریشه یابی کنید و برای رفع آن راه حل دهید. این کار توانایی شما برای حل مسئله را بیشتر می کند.
حالا هر چه قدر برنامه نویسی از سن کمتر شروع شود، به دلیل آمادگی ذهنی و قدرت یادگیری بالاتر، تاثیر مثبت بیشتری برای فرد دارد. هر چند یادگیری این رشته در سنین بالا ذهن را درگیر می کند و دیگر بالارفتن سن را حس نمی کنید!
مسیر شغلی برنامه نویسی
شغل برنامه نویسی معمولا با کارآموزی شروع می شود. وقتی این حرفه را یاد می گیرید، نیاز دارید تا در کارهای عملی حضور داشته باشید و دانشتان را به کار بگیرید. این موضوع کمک می کند مهارت خود را تقویت کنید و نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید.
پس وقتی کار خود را به عنوان کارآموز شروع می کنید، با فرایند اجرایی کار آشنا می شوید و متوجه می شوید چه نکاتی در کار مهم تر و کاربردی است.
مرحله بعد، کار به عنوان برنامه نویس تازه کار است. در این بخش، تا حدودی به وظایف کاری خود در تیم ها آشنایی دارید؛ ولی هنوز به همه جوانب کار مسلط نیستید و باید از یک نیروی باتجربه تر، تسک و وظیفه دریافت کنید.
وقتی مدتی را به همین شکل سپری کنید، با جنبه های مختلف کار در یک تیم برنامه نویسی آشنا می شوید و می توانید با مهارت بیشتری به کارتان ادامه دهید. اگر مدتی را به همین شکل ادامه دهید، در جایگاه شغلی برنامه نویس ارشد قرار می گیرید. برای رسیدن به این موقیعیت، باید ۳ تا ۵ سال کار کنید و تجربه به دست آورید.
در نهایت، بالاترین سطح در مسیر شغلی برنامه نویسی، مدیریت تیم برنامه نویسی با عنوان «تیم لید» است. کسی که به عنوان تیم لید انتخاب می شود، باید به همه جوانب کار مسلط باشد و مهارت های سخت و نرم مدیریت تیم را داشته باشد.
برنامه نویسی سطح بالا و برنامه نویسی سطح پایین
احتمالا در طول مسیر یادگیری برنامه نویسی با اصطلاح زبان سطح بالا و سطح پایین مواجه شوید. حالا منظور از این ها چیست؟ آیا این اسم گذاری به معنی این است که یادگیری سطح پایین ها راحت تر است یا زبان های کم اهمیت تری هستند؟
در حقیقت این طور نیست. زبان های سطح پایین مواردی هستند که فهم آن ها برای ماشین راحت تر است؛ پس سرعت پردازش آن ها بالا می رود. اما در عوض انسان سخت تر آن ها را متوجه می شود. نمونه ای از این دسته، زبان های باینری هستند.
اما زبان های سطح بالا مواردی هستند که فهم آن ها برای انسان راحت تر است؛ چون بخش زیادی از نوشته های آن به زبان انگلیسی است. ولی فهم آن برای ماشین سخت تر است و سرعت پردازش آن ها کمتر می شود. خیلی از زبان ها مثل پایتون و… در این دسته قرار می گیرند.
حالا اگر در آینده با این اسامی مواجه شدید، تفاوت آن ها را می دانید.
در مجموع، برنامه نویس شدن مسیر خاص خود را دارد. ما در این مطلب، سعی کردیم تا به این سوال جواب دهیم: چگونه برنامه نویسی را شروع کنیم؟ این مسیر، هفت قدم داشت که شما را از برنامه نویس تازه کار، به مرحله ای می رساند که بتوانید پروژه های مختلف بگیرید. البته یک راه میانبر هم وجود دارد.
ما در تیم کار و کمپ، بوت کمپ برنامه نویسی برگزار می کنیم. در این سبک آموزشی، کنار همه مواردی که یاد می گیرید، پروژه تمرینی هم انجام می دهید. در این مسیر، استادی حضور دارد که تجربه سال ها کار عملی دارد و به خوبی چالش های این مسیر را می شناسد. اگر دوست دارید در این راه قدم بگذارید و پس از طی کردن بوتکمپ آموزشی، به سرعت شغل مناسبی پیدا کنید، با ما تماس بگیرید.
۱۱ پاسخ
سلام روزبخیر
برای شروع یادگیری، کدوم زبان رو پیشنهاد میدید؟
نمیشه برای همه یه نسخه رو تجویز کرد!
هر انسانی دیدگاه متفاوت و منحصر به فردی داره که می تونه ناشی از هر چیزی باشه. برای همینه که کاروکمپ مشاوره رایگان با اساتید قراره داده
من چند وقتیه دوره های آموزشی یوتیوب رو دنبال می کنم. یه مقدار پیش زمینه به دست آوردم اما نمیدونم کافی هست یا نه.
برای شرکت تو دوره بک اند چه قدر پیش زمینه نیاز دارم؟
سلام آقا ایمان عزیز
به طور کلی دوره بک اند کاروکمپ نیاز به پیش زمینه خیلی زیادی نداره در همین اندازه که با مفاهیم اصلی آشنا باشید کفایت می کنه
من می خوام بین برنامه نویسی فرانت و بک انتخاب کنم. تو اینستاگرامتون گفتین یه ساعت مشاوره رایگان. برای دریافت باید چیکار کنم؟ با چه شماره ای تماس بگیریم؟
سلام دوست عزیز میتونی از طریق برگه تماس با کاروکمپ شماره رو در اختیار کارشناس ما بزاری تا باهات تماس بگیرن
سلام میشه کتاب برای شروع برنامه نویسی معرفی کنید؟
سلام علی آقا
کتاب برای برنامه نویسی گزینه خوبی نیست چون برنامه نویسی خیلی سریع به روز میشه
اگه می خواین بهترین راه شروع برنامه نویسی وب رو بدونید؛ بوت کمپ هایی هست که همزمان پروژه کار می کنید.
خیلی عالی بود. من میخوام برنامه نویسی رو یاد بگیرم. اگه دانشجو باشم و چند روز خالی داشته باشم، میتونم؟
سلام
ممنون از انتخاب خوبتون
بله چرا که نه!
خیلی مفید و کاربردی بود ممنون از مقاله خوبتون .